Moja ikona cz.16 - Orantka

Mówimy o trzech typach ikonograficznych przedstawiających Maryję, o dwóch – Hodegetrii i Eleusie już pisałem. Pisałem o typach i pisałem ikony danych typów. W końcu przyszedł czas na trzeci typ – Orantkę (Znak, Szersza). Jak wyglądają ikony tego rodzaju? Przedstawiają Maryję w postaci modlitewnej, z uniesionymi rękoma, ustawioną frontem do spoglądającego na ikonę. Czasami jest sama, czasami z dzieciątkiem.

Pisząc ikonę, wzorowałem się na najbardziej znanej wersji tego przedstawienia - Orantce Jarosławskiej. Ikona ta przedstawia Maryję w momencie zwiastowania. Spoglądający na ikonę znajduje się w miejscu Archanioła Gabriela. Maryja oddaje chwałę Bogu wznosząc ręce, a w jej łonie zagościł już Chrystus. Ten przedstawiony jest jako Emmanuel (młodzieniec). Chrystus ma podobnie jak Jego matka rozłożone ręce w geście modlitewnym, chociaż palce wskazują na błogosławieństwo.

Ten typ ikony nazywany jest również Znakiem, jest to nawiązanie do proroctwa z księgi Izajasza, dokładnie do 7 rozdziału wersu 14 – „Dlatego Pan sam da wam znak: Oto Panna pocznie i porodzi Syna,  nazwie Go imieniem Emmanuel”.

Inna nazwa – Szersza – odnosi się do faktu, że Maryja miała w sobie Tego, który jest większy niż świat, więc jest Ona Szersza od świata.

Ikona jaką pisałem nie przedstawia Maryi w całości – jak to ma miejsce w Orantce Jarosławskiej. Tam można zauważyć, że sylwetka Marii z wzniesionymi ramionami i z Jezusem zarysem przypomina formę kielicha eucharystycznego. Pod stopami Marii znajduje się czerwony kobierzec, który symbolizuje Jej kosmiczną posługę, oręduje Ona przed Bogiem za całym rodzajem ludzkim. W górnych narożnikach umieszczeni są aniołowie noszący szaty, które przysługiwały kapłanom (omophoriony).

Kolorystyka napisanej ikony różni się również od tej Jarosławskiej. Nie wiem jak wyglądały kolory w oryginale, ja zdecydowałem się na klasyczne kolory Maryjne – czerwony i niebieski. Kolor czerwony – szaty zewnętrznej - symbolizuje pierwiastek ludzki, cierpienie, mękę i męczeństwo, ale również królewską godność, szlachetność. Kolor niebieski – sukni - symbolizujący świat duchowy, to co niebiańskie, święte, transcendentne w relacji do wszystkiego co ziemskie i zmysłowe.

Nim napiszę jak wyglądała praca nad ikoną, mała informacja dla kogo ją pisałem. Jeden z moich kolegów, wiedząc że mamy trudności finansowe, skontaktował mnie z panią, która poprosiła o napisanie trzech ikon. Dla niej i dwóch córek. Zapytałem jakie to mają być, odpowiedziała że Maryjne, ale jakie – pozostawiła mi wolną rękę. Postanowiłem skorzystać z sytuacji i napisać takie ikony, które w jakiś sposób wzbogacą wiedzę ikonograficzną zamawiających. Trzy typy ikonograficzne – trzy ikony. Zacząłem od Hodegetrii dla córki Dagmary, kolejna była Orantka dla Idalii, a trzecia ikona Elousa, dla mamy – powstaje.

Prace nad Orantką były dość intensywne, szczególnie końcówka, gdy pisałem ikonę kilka godzin, by zdążyć przedstawić ją w szkole, dowiedzieć się co jest nie tak jak być powinno. Kształt ikony był wymuszony przez deskę, dlatego Maryja nie jest w całości jak na ikonie Jarosławskiej, tylko w planie amerykańskim (powyżej kolan).

Im dalej posuwały się prace, tym bardziej ikona mi się podobała. Miałem z nią problem, bo twarze Maryi i Jezusa (szczególnie Jezusa) są bardzo małe. W pewnym momencie Pan mnie natchnął i kupiłem kilka nowych pędzli, co było bardzo dobrym pomysłem. Nowe włosie idealnie rozprowadzało farbę, dzięki Bogu udało się oddać nawet małe szczegóły.

Ikona została pozytywnie oceniona przez ks Darka, mam nadzieję, że pani Maria i jej córka Idalia, będą również zadowolone.